خارپنبه (خار پیرزن)
دانشنامه گیاهی
گیاهان را بهتر بشناسیم.
خارپنبهاین گیاه شگفت انگیز، گیاهی دوساله است با کرک های تار عنکبوتی انبوه یا تنک. ساقه های آن چندتایی است و ارتفاع آن بین ۱۵۰-۳۰ سانتیمتر است. شکل ساقه های آن متفاوت با بسیاری از گیاهان است و ساقه های بالدار دارد و این بال های ساقه ها ۱۴-۲ میلیمتر عرض دارند و سینوسی وار تناوب دارند. این ساقه ها همچنین خارهایی به طول ۹-۲ میلیمتر هم دارند. (عکس شماره ۱)برگ های آن کاملا علفی با رگبرگ های شانه ای است و زیر و روی برگ ها با کرک هایی غالبا سفید پوشیده شده است. برگ هایی که در پایین ساقه گیاه یا همان قاعده گیاه می روید به طول ۳۰ سانتیمتر و پهنای ۱۵ سانتیمتر می رسد و در هنگام گلدهی گیاه پژمرده می شود. این برگ ها سفید و متمایل به سبز اند و لوب های خاردار کوتاه پهن و دندانه های سینوسی دارند. (عکس شماره ۲)برگ های ساقه ها باریک تر و سرنیزه ای شکل با سینوس های خاردار تنگ هم هستند.
(عکس شماره ۳)گل ها کروی شکل اند و ۵-۳ سانتیمتر قطر دارند. کپه گل قبل از شکوفا شدن سبز رنگ است و از برگه های چندین ردیفی تشکیل شده است که شکل درفش دارند و تیز هستند. گل از مرکز کپه ها شکوفا شده و به رنگ بنفش است.زمان شکوفا شدن گل ها تیرماه تا شهریور است.این گونه اغلب به صورت علف هرز در کنار باغ ها، مزارع، جاده ها و نقاط مخروبه در استان های گرگان، مازندران، آذربایجان، کردستان، خراسان، سمنان و تهران می روید.کپه های با گل درشت آن را می توان پس از جوشانیدن یا بخار دادن پس از کندن و خارج کردن برگه های خاردار آن با کره مصرف کرد. ساقه های جوان آن را پوست کنده و سفید می کنند و به صورت خام با روغن و سرکه می خورند یا آن را بخار داده و به صورت گرم مصرف می کنند.
نیازمندی های محیطی
دما : طبیعت آب و هوایی این گیاه مناطقی با تابستان های خشک است.خاک : در خاک های شنی، شنی رسی، خاک های آهکی به خوبی رشد کرده و به زهکش خوب نیاز دارد.نور : احتیاح به نور مستقیم آفتاب دارد.تکثیر : تنها از طریق بذر تکثیر می شود. یک گیاه خار پنبه قادر به تولید هشت هزار بذر است.







