نام فارسی این گیاه به علت شباهت گلبرگ ها و پرچم ها و مادگی به شماره های و عقربه های ساعت انتخاب شده است. در اسرائیل و ژاپن هم این گیاه به گل ساعت (clock flower)  شناخته می شو ولی در فرهنگ مسیح سمبلی ست از رنج حضرت مسیح، واپسین روزها و تصلیب او یا در فرهنگ اسپانیا یا آلمان نمادییست از تاج خار حضرت مسیح که نام انگلیسی آن که از ترکیب کلمه passion  با گل ساخته شده است، به این موضوع اشاره دارد. مجموعه ای از انواع گوناگون شناخته شده این گلب در بخش گالری با ذکر نام نمایش داده شده اند. پیچ ساعتی اغلب در فضای باز و به عنوان گیاه باغی در سر درب منازل و روی نرده ها و سایبان ها و چفت ها  استفاده می شود، اما گاهی به عنوان گیاه آپارتمانی هم آن را نگه می دارند که نیاز به هرس شدید دارد و در ادامه متن مخصوص پیچ ساعتی باغی، شرایط نگهداری و نیازها و بیماری های آن در صورت نگه داری در آپارتمان نیز در این پست آمده است.پیچ ساعتی در فضای سبزگل ساعتی به خانواده passifloraceae و راسته Malpighiales تعلق دارد. در خانواده گل ساعتی در حدود ۵۰۰ گونه گیاه وجود دارد که بومی قاره آمریکا، جنوب آسیا و استرالیا هستند و اغلب به شکل گیاهانی پیچ مانند با ساقه های بلند رشد می کنند که توانایی اتصال و بالارفتن از سایر گیاهان و اجسام مختلف را دارند.

برخی از انواع این گیاه و به خصوص دو رگه های بدست آمده از گونه های مختلف آن، به دلیل گل های زیبایی که تولید می کنند مورد توجه قرار گرفته اند. نگهداری از این گیاه چندان سخت نیست و با اندکی توجه می توان گیاهی زیبا پرورش داد.ساقه های بلند این گیاه نازک و لطیف است و توسط پیچک هایی که در سراسر خود دارد می تواند به دور دیگر اجسام پیچیده و خود را بالا بکشد. طول ساقه ها در ارقام مختلف این گیاه متفاوت است و اغلب انواعی که امروزه به عنوان گیاهی پیچ و زینتی کاشت می شوند معمولاً بین ۴ متر تا ۹ متر طول می یابند. برگ های گیاه نیز توسط برش های نسبتاً عمیق به بخش هایی (معمولا سه و یا پنج بخش) تقسیم شده اند و در گونه های مختلف این گیاه می توانند شکل های تا حدودی متفاوت از یکدیگر داشته باشند و حتی ممکن است بر روی یک گیاه هر دو نوع برگ که دارای سه و یا پنج بخش است مشاهده شود. رنگ برگ ها نیز سبز و گاهی سبز- خاکستری است.

گل ها معمولاً به قطر ۸-۵ سانتیمتر هستند و کاسبرگ ها و گلبرگ ها شبیه به یکدیگر هستند و معمولا ۵ عدد کاسبرگ و ۵ عدد گلبرگ دارد. بعد از گلبرگ ها تعدادی ساختار رنگین که شبیه میله های پرچم هستند قرار دارند که موجب زیبایی این گیاه می شود. هر مادگی یک خامه(قسمت پایه شکل) و سه عدد کلاله (بخش انتهایی اندام ماده که پذیرای گرده است) دارد که از نظر ارتفاع بالاتر از بساک ها (قسمت انتهایی پرچم ها که کیسه مانند هستند و گرده های گل در آنان تولید می شوند) قرار می گیرند. در مورد پرچم ها که وظیفه تولید گرده را دارند باید گفت که هر پرچم پنج عدد بساک دارد که وقتی تولید دانه گرده می کنند زرد رنگ می شوند. در اغلب گونه های این گیاه (و نه تمامی آنان) عمر گل های این گیاه یک روز است.

نوشگاه محل جمع شدن شهد، برپوش نوعی سرپوش است که روی بعضی اندام ها و بخصوص میوه ها را می پوشاند و این پوشش بعد از رسیدن میوه جدا می شود. پرچم های تاجواره (تاج) ضمائمی رنگین هستند که موجب جذابیت بیشتر گل می شوند.میوه های این گیاهان که گرد و یا بیضوی شکل هستند بین ۵ الی ۲۰ سانتیمتر قطر دارند. میوه این گیاه خوراکی است و برخی از گونه ها بیش از سایرین به دلیل تولید میوه خوراکی مورد کشت و کار قرار می گیرند. میوه های که در آمریکای جنوبی ، جنوب فلوریدا و همچنین آفریقای جنوبی کاشت و از آن برای تهیه آب میوه استفاده می شود کوچک و ارغوانی رنگ است.P.ligularis  در آفریقا و استرالیا طرفدار دارد و کاشت می شود. P.incarnata که در جنوب شرقی آمریکا محبوبیت دارد و میوه های زرد رنگ و شیرین به اندازه یک تخم مرغ تولید می کند.P.quadrangularis, P.laurifolia,P.maliformis,P.foetida از دیگر نمونه هایی هستند که به دلیل مصرف میوه هایشان مورد کشت قرار می گیرند.

عوارض و درمان:

خاک مرطوب ولی گیاه پژمرده است: خاک گلدان ها باتلاقی شده است، آب اضافی از گلدان ها و زیر گلدانی خارج کنید، اگر چه در تابستان احتیاج به رطوبت دائمی دارد ولی هرگز اجازه ندهید آب اضافی در گلدان ها بماند، زهکش را بازدید کنید.

برگ ها زرد شده و کلیه شاخه ها به طرف پائین خم می شوند: هوا خشک و گیاه تشنه است، گلدان ها را به مدت ۱۵ دقیقه درون سطل پر از آب قرار داده و سپس خارج کنید.

در سطح برگ ها پودر سفید رنگ مشاهده می گردد: قارچ بوتری تیس عامل آن است که خود ناشی از محیط سرد و مرطوب است، گیاه را با سم قارچ کش طبق دستور سمپاشی کنید و به محل گرم تری منتقل نموده، غبارپاشی را یا کاهش دهید یا قطع کنید، اجازه دهید در فاصله بین دو آبیاری سطح خاک خشک شود، سپس آبیاری کنید.

میوه ها زرد رنگ و نقاط سیاه رنگی روی آن ها مشاهده می شود: هوا خیلی سرد است، گیاه را به محل گرم تری منتقل کنید.

زخم هایی روی گل ها مشاهده می شود: عامل آن غبارپاشی در آفتاب است، بهترین موقع غبارپاشی صبح و عصر در سایه است.

سطح برگ ها مملو از تار عنکبوت است: عامل آن کنه ریز قرمز است، با پارچه و یا اسفنج مرطوب برگ ها را تمیز کنید و با سم کنه کش طبق دستور سم پاشی کرده تا علائم بر طرف شوند، تأمین رطوبت در کاهش آفت مؤثر است.

جوانه های انتهایی پژمرده شده و خم می شوند: هوا گرم و خشک است، گیاه را به محل خنک تر با جریان ملایم هوا منتقل کنید، غبارپاشی را فراموش نکنید.

گل ها ظاهر نمی شوند: گلدان ها بزرگتر از حد معمول انتخاب شده است، اگر برگ ها ریز هستند گیاه احتیاج به تغذیه مصنوعی دارد، گلدان ها را تا دو سال آینده تعویض نکنید.

زخم های پنبه ای شکل سفید رنگ روی برگ ها و قاعده آنها تشکیل شده اند: حشره آفت عامل آن است، گیاه را با سم حشره کش نفوذی طبق دستور هر ۱۴ روز یک بار سمپاشی کنید تا علائم بر طرف شوند.

برگ های جدید ریز هستند: گیاه از کمبود عناصر غذایی در رنج است، در فصل رشد طبق دستور با نصف میزان توصیه شده از طرف فروشنده گیاه را تغذیه مصنوعی کنید.

برگ ها بد شکل و حشرات چسبناکی روی آنها مشاهده می گردند: با سم حشره کش نفوذی هر هفته یک بار سمپاشی کنید تا حشرات از بین بروند.

هرس پیچ ساعتی آپارتمانی:
در بهار قبل از باز شدن جوانه ها ارتفاع ساقه اصلی را به یک سوم و بقیه شاخه ها را به نصف کاهش دهید. شاخه های ضعیف و خشک را به طور کامل حذف کنید

نیازمندی های محیطی

رطوبت: در تابستان هفته ای دو تا سه بار با آب سبک بدون املاح آبیاری و در زمستان و یا در آفتاب از غبارپاشی اجتناب کنید.

تغذیه: در بهار و تابستان با مواد غذایی مایع و یا جامد محلول در آب طبق دستور هر هفته یکبار گیاه را تغذیه مصنوعی کنید، نصف میزان توصیه شده از طرف فروشنده کافی است، در زمستان تغذیه را متوقف کنید.

خاک مناسب: مخلوطی از دو قسمت پیت، دو قسمت خاک سوم و یک قسمت شن درشت بهترین خاک است.

تعویض گلدان : هر ساله در بهار گیاه را هرس نموده و شاخه های آن را به یک سوم کاهش دهید و گلدان را با یک اندازه بزرگ تر تعویض و در صورتی که به گیاه بزرگ تر نیاز دارید شاخه ها را هرس نکنید، ولی از گلدان با دو اندازه بزرگ تر استفاده کنید، در هر صورت حذف شاخه های ضعیف ضروری است.

تمیز نمودن برگ ها: غبارپاشی کافی است، از مواد براق کننده شیمیایی استفاده نکنید.

 

 

آبیاری : به آب زیادتری نیاز دارد، در تابستان به منظور مرطوب نگه داشتن دائمی خاک هر دو روز یکبار آبیاری کنید، در صورتی که درجه حرارت بالاتر از 24 باشد، به آبیاری روزانه احتیاج دارد. در زمستان در صورتی آبیاری کنید که سطح خاک خشک شده باشد. (اصولاً هر ده روز یکبار)
دما : از بهار تا پائیز گیاه را در درجه حرارت 24 نگهداری کنید، در فصل پائیز در زمستان بهترین دما حدود 15 است.
خاک : مخلوطی از دو قسمت پیت، دو قسمت خاک سوم و یک قسمت شن درشت بهترین خاک است.
نور : به نور شدید احتیاج دارد و آفتاب کامل را به راحتی تحمل می کند، در صورتی که نور کافی نباشد، گیاه به گل نمی رود.
تکثیر : گرفتن قلمه چوب نرم در تابستان و ریشه دار نمودن آنها در مخلوطی از شن و پیت، جدا نمودن پاجوش ها،کاشت بذر.