کرچک
دانشنامه گیاهی
گیاهان را بهتر بشناسیم.
گیاهی است علفی، بومی آفریقا که بنا به محل رویش، طول دوره ی رشد آن متفاوت است به صورتی که در مناطق سردسیر یک گیاه یکساله بوده ولی در مناطق گرمسیر به صورت چندساله در آمده و ممکن است از لحاظ حجمی فضای بسبار بزرگی را اشغال کند و به صورت درختچه ای تا ارتفاع ۳ متر در آید.این گیاه متعلق به خانواده فرفیونیان یا شیرشیرکان (Euphorbiaceae) می باشد.
برگ ها در این گیاه متناوب، پنجه ای با کناره ای دندانه دار و بسیار بزرگ بوده و معمولاً به رنگ های سبز و ارغوانی هستند و دمبرگ نسبتاً دراز به رنگ های سبز یا قرمز دیده می شوند.ساقه در کرچک، گرد، بدون کرک و معمولاً سبز مایل به زرد می باشد و از یک لایه مومی مایل به خاکستری پوشیده شده است.گل های آن تک جنس بوده که بر روی یک گل آذین خوشه مانند قرار گرفته اند؛ به طوری که در یک گل آذین گل های نر در قسمت تحتانی و گل های ماده در قسمت فوقانی گل آذین قرار گرفته اند.میوه ی آن یک نوع کپسول سه برچه ای است. هر کپسول محتوی سه دانه است. دانه ها به شکل بیضوی پهن و دارای پوسته براقی هستند که درون آنها یک مغز سفید بسیار روغنی قرار دارد. رنگ بذرها در انواع مختلف متفاوت بوده و به رنگ های سفید، قهوه ای، نخودی، سیاه و قرمز مشاهده می شوند. این رنگ ها به صورت خال هایی بر روی پوست بذر به چشم می خورند که بسیار زیبا هستند.
از دانه ی کرچک روغن به دست می آید. همچنین در دانه ی کرچک آلکالوئیدهای سمی به نام ریسین و ریسینین وجود دارند که خوشبختانه در زمان استحصال روغن از دانه ها این آلکالوئیدها در پس مانده ی آن باقی مانده و در روغن وجود ندارند.ریشه ی این گیاه طویل و کاملاً توسعه یافته است.
این گیاه بطور خودرو در بخش های مرکزی و جنوبی کشورمان دیده می شود. کشورهای هند و برزیل دارای جمعیت های فراوانی از این گیاه هستند.تمام اجزای گیاه کرچک سمی هستند، به خصوص دانه ها که بسیار سمی هستند. شما باید دانه های کرچک را از محل بازی کودکان دور نگه دارید زیرا این گیاه زیبا با دانه های لوبیا شکل در صورت بلعیده شدن می تواند کشنده باشد.
نیازمندی های محیطی
آبیاری : کرچک پا بلند در برابر خشکی مقاوم است. اما هیبریدهای پاکوتاه یا یکساله برای تولید حداکثر محصول نیاز به رطوبت کافی دارند.خاک : کرچک تقریباً در همه نوع خاک به جز خاک های سنگین رسی رشد کرده و محصول می دهد. خاک های بسیار حاصلخیز، سبب رشد بیش از حد شده و زمان لازم برای بلوغ و دوره گلدهی را بسیار طولانی می کند.نور : کرچک یک گیاه روز بلند است و به آفتاب کامل نیاز دارد، اما به روزهای نسبتاً کوتاه نیز سازگار است.تکثیر : این گیاه با کاشت بذر پس از آخرین سرمای فصل بهار صورت می گیرد.گیاه کرچک را باید در مقابل بادهای شدید محافظت کرد.







