دانشنامه گیاهی
گیاهان را بهتر بشناسیم.
گیاهی خودرو از تیرهٔ سبزیآساها، بومی جنوب اروپا، شمال آفریقا و نواحی معتدل آسیا ست. در اکثر نقاط ایران خصوصاً در شهرستان خاتم مروست و نواحی شرقی و شمال شرقی و همچنین آذربایجان و شهرستان اقلید به فراوانی میروید. برگهای آن مرکب است و از ۴ تا ۷ زوج برگ به اضافهٔ یک برگچهٔ انتهایی تشکیل یافتهاست که به سبب ترشح شیره، چسبندهاند. گلهایش مایل به آبی و میوهاش شامل ۵ تا ۶ دانهٔ مایل به قهوهای است. ریشه و ساقهٔ زیرزمینی آن مصرف دارویی دارد.[۲] ریشهها و ریزومهای این گیاه دارای پوستی قهوهایرنگ یا سیاه و مغز زردرنگ است.
شیرین بیان از جمله گیاهان دارویی خودروست و کمتر مورد کشت و کار قرار میگیرد. این گیاه نورپسند است و در مدت رویش به هوای گرم و رطوبت متوسط نیاز دارد؛ بنا بر این شرایط مطلوب برای رشد این گیاه، خاکهای حاصلخیز در زمینهای کم ارتفاع (از سطح دریا)است که به خوبی زهکشی شده باشد (در مناطقی که سطح آب زمین بالاست). همچنین باید از آفتاب کافی برخوردار باشد.
روش تکثیر این گیاه تقسیم ریزوم و ریشهٔ آن است. در فصل پاییز (آبانماه) ریزوم گیاهان سه تا چهارساله را پس از خروج از خاک به قطعات ۱۵ تا ۲۵ سانتیمتری تقسیم میکنند. سپس این قطعات را در ردیفهایی با فاصلهٔ ۶۰ تا ۸۰ سانتیمتر میکارند. فاصلهٔ مناسب ریزومها از هم ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر است. پس از کاشت باید آبیاری انجام گیرد. با کاشت بذر نیز میتوان به تکثیر این گیاه پرداخت.
برداشت ریشههای این گیاه در فصل پاییز سال سوم یا چهارم صورت میگیرد. این عمل در سطوح کم وسعت با استفاده از بیل و در سطوح وسیع با ماشینهای مخصوص انجام میگیرد.
خواص: شیریـن بیـان طبيعت گرم دارد، درمـان زخـم معده و اَثنی عشر ضدسـرفه، گلـو درد مـزمـن و برونشيـت ، رفـع کـم خـونی و ضد صفرا، تقویت دستگاه گوارش، عفونتهای ریه وکلیه را برطرف می کند ، ضد سرفه ، خلط آور ، سینه را نرم و صدا را باز می کند، یبوست مزاج و بواسیر را از بین می برد.

